Eduard R. Baaij |
04-05-2014 |
Op 12 mei 2009 heb ik het voormalige Nazi-vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau bezocht, het wereldwijd meest bekende en beruchte symbool van terreur, genocide en de Holocaust. Van deze ‘Anus Mundi’, zoals een SS-arts het kamp ooit noemde, gaat nog immer een zekere dreiging uit. Vooral het poortgebouw van Auschwitz-Birkenau maakt op de bezoeker een lugubere indruk.
Op het terrein van de opslagbarakken staat het badhuis. In het badhuis werden de nieuwe gevangenen die niet onmiddellijk naar de gaskamers werden gestuurd, maar geselecteerd waren voor het verrichten van alle mogelijke slavenarbeid, letterlijk en figuurlijk gestript van hun identiteit en van alles dat te maken had met het leven dat ze tot dan toe geleid hadden. Naakt werden ze genummerd en gereduceerd tot niets meer dan dat nummer, een levend nummer dat gebruikt kon worden naar believen.
In de laatste ruimte van dat gebouw staat de bezoeker ineens voor een grote wand waarop ongeveer driehondervijftig foto’s zijn aangebracht, ieder in een eigen lijstje. Originele foto’s, meegenomen door de mensen die naar Auschwitz-Birkenau zijn gedeporteerd en die gevonden zijn in hun koffers en tassen.
Hoewel er veel ongedwongen kiekjes tussen zitten, zijn de meeste foto’s officiële portretfoto’s: van een vriendelijke man, van een paar grootouders, van een mooi meisje, van een jonge moeder met twee schattige dochtertjes; mensen wier enige ‘misdaad’ was dat ze Joods waren. Allemaal vermoord. Verbijsterd raakte ik hier en daar een foto aan terwijl de tranen over m’n wangen liepen. Diverse emoties streden om voorrang: ontroering, verdriet, verontwaardiging, woede. Al die mensen, al die mooie mensen...
Ik ben in het bezit van het fotoboek waar al deze in Auschwitz-Birkenau gevonden foto’s in staan, 2400 in totaal. De mensen van de foto’s op de fotowand in de Sauna zijn natuurlijk de mensen om wie het gaat, de mensen voor wie de vernietigingskampen zijn opgericht, Joden die van de aardbodem moesten verdwijnen. In vrijwel alle boeken over de Holocaust worden de slachtoffers, op een enkeling na, slechts weergegeven als een getal. Terwijl de individuele daders en de misdaden die ze gepleegd hebben in talloze geschriften uitgebreid worden vermeld en beschreven, zijn hun slachtoffers in anonimiteit verdwenen, hun namen vaak niet meer te achterhalen. Met dit fotoalbum krijgen 2400 van hen tenminste weer hun gezicht terug. Daarom is dit kostbare fotoalbum een passend eerbetoon aan de miljoenen onschuldige mensen die, zoals de foto’s laten zien, ooit een gewoon, alledaags en gelukkig leven hebben geleid met normale toekomstverwachtingen en de normale alledaagse wens om oud te worden temidden van hun dierbaren. Antisemitisme maakte daar op brute wijze een einde aan, ook aan het leven van de 12-jarige Esther Roos. Ik heb geen foto van haar, maar dankzij mijn certificaat van het Holocaust Namen Monument wordt ze niet vergeten.
Eduard R. Baaij
Almere
Foto van fotowand Sauna Auschwitz-Birkenau
Je kunt zelf namen kiezen of de computer een naam laten kiezen.
Doneren via naam adoptie >>
- - -
De Holocaust ligt inmiddels ruim 75 jaar achter ons. Toch voelen veel mensen, ook van jongere generaties, nog altijd de gevolgen van die afschuwelijke tijd. De verschrikkingen van de Holocaust en het gemis van familieleden, vrienden en bekenden werken op verschillende manieren door in het leven van velen. In reactie op onze oproep Wat is jouw verhaal? vertellen mensen hier over.
Jouw verhaal delen? >>
- - -
Het slachtofferregister van Oorlogsgravenstichting
(link opent in nieuw venster)
- - -
Digitaal Joods Monument
(link opent in nieuw venster)
- - -