Pieter Dorsman |
08-02-2014 |
Een Monument met Namen
Het Nederlandse Auschwitz Comité heeft recent een campagne gestart om een monument te gaan bouwen voor alle 102.000 Nederlandse Joden die omgekomen zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarop al hun namen vermeld staan. De website, die beschikbaar is in het Nederlands en in het Engels, kan je hier vinden. Nog belangrijker, je kan helpen met de totstandkoming ervan door voor 50 euro een naam te adopteren van één van de slachtoffers met als doel om uiteindelijk de vijf miljoen te halen die nodig is om het Holocaust Namenmonument te kunnen bouwen.
Dit initiatief, met name gedragen door de voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité, Jacques Grishaver, is een waardig initiatief op meerdere vlakken en er zitten een aantal dingen in die me werkelijk raken. Ten eerste zijn we heel dicht bij het moment dat het zeventig jaar geleden is geweest dat de oorlog was beëindigd, en de generatie die dat bewust heeft meegemaakt en overleefd heeft, is langzamerhand aan het verdwijnen. Mijn eigen vader, die vorig jaar overleden is, heeft zijn vormende jaren als een tiener doorgebracht in een Europa dat door oorlog was verscheurd, en waarin hij het laatste jaar van die oorlog moest schuilen. Met het voorbijgaan van die generatie verdwijnen ook de herinneringen uit eerste hand en is het aan de jongere generaties om te zorgen dat de herinnering aan, wat naar mijn mening de meest vreselijke misdaad is die ooit is begaan tegen de mensheid, nooit verloren gaat.
Vanuit dat perspectief is het internet een godsgeschenk. Niet alleen is het een platform waarop vele herinneringen gedeeld kunnen worden, maar het is ook opmerkelijk hoeveel verhalen en verslagen er een thuis in hebben gevonden. Yad Yashem heeft een indrukwekkende website en YouTube kanaal met getuigenverslagen erop en in Nederland is een digitale database aangelegd (die hier online te vinden is) waarop alle vermoorde Joden opgezocht kunnen worden. Ik bezoek deze regelmatig om een aantal achtergrondverhalen te lezen, of soms om gewoon een paar namen in me op te nemen en een moment stil te staan bij deze personen en de families die omgekomen zijn, vaak gezamenlijk en op dezelfde dag na een slopende tocht in veewagens door het hart van Europa.
Het bedroevende verhaal van een vrouw uit het stadje Brielle, Jannetje Philipse-van Buren, die op 97 jarige leeftijd gedeporteerd werd naar Sobibor en op dezelfde dag overleed als haar aankomst, is slechts één van die verhalen waar ik tegen aan liep, toen ik door de lijst van namen heen bladerde. Je leest het, reflecteert en om de één of andere reden blijft daarna die persoon een momentje bij je. Je probeert het je voor te stellen en te begrijpen hoe zoiets heeft kunnen gebeuren en waarom in dit geval iemand van een dergelijke leeftijd uit een onschuldig plaatsje als Brielle uiteindelijk heeft kunnen belanden in een trein naar Sobibor. Ongeveer zeventig jaar na de gebeurtenis is er dan ineens een compleet vreemde uit het digitale tijdperk, die het leven oppakt van iemand die vermoord is in de Holocaust en die deze persoon weer tot leven brengt.
En juist daarin ligt datgene wat zo belangrijk is in het bouwen van het Holocaust Namenmonument in de stad Amsterdam. Het doet het enige wat wij kunnen doen en het enige dat zij die vermoord zijn van ons kunnen verlangen. En dat is om nooit en te nimmer te vergeten en om hen, in welke vorm dan ook, in leven te houden. Een digitaal monument is slechts één format, maar ik ben van mening dat Nederland, en met name de stad Amsterdam na al die jaren, een verplichting hebben jegens de 102.000 Joden om hen een monument te geven waar de naam van ieder slachtoffer wordt vermeld en met de juiste decorum wordt herinnerd.
Door mijn bijdrage heb ik Salomon Turfreijer geadopteerd die samen met zijn vrouw Jansje en zijn zoon Hijman werden vermoord in Sobibor op 16 april 1943, waar zijn dochter Rosina in Auschwitz stierf in september 1944. Ik heb niet slechts 50 euro gedoneerd voor een naam, maar eerder een bijdrage geleverd waarin Salomon Turfreijer en zijn familie wederom tot leven zijn gekomen. Hun verhalen, waar hoogstwaarschijnlijk geen levende getuigen of foto's meer van zijn, werden op de één of andere manier weer zichtbaar voor de wereld. Door een monument te bouwen voor de 101.996 anderen, dragen wij bij aan een beleving van herdenking die ervoor zal zorgen dat alle slachtoffers een naam en een stem zullen hebben voor deze generaties en degene die zullen komen.
Hun herinneringen zouden nooit verloren moeten gaan; er schuilt een nimmer eindigende taak in de strijd tegen de ontaarde theorieën en haat die hun levens heeft beëindigd. Aan die strijd moeten wij allemaal een bijdrage leveren. Los van de situatie of je nu Joods of Nederlands bent, een ieder kan en zou een naam moeten adopteren en daardoor hier een bijdrage aan kunnen leveren.
Pieter Dorsman
Terug
Je kunt zelf namen kiezen of de computer een naam laten kiezen.
Doneren via naam adoptie >>
- - -
De Holocaust ligt inmiddels ruim 75 jaar achter ons. Toch voelen veel mensen, ook van jongere generaties, nog altijd de gevolgen van die afschuwelijke tijd. De verschrikkingen van de Holocaust en het gemis van familieleden, vrienden en bekenden werken op verschillende manieren door in het leven van velen. In reactie op onze oproep Wat is jouw verhaal? vertellen mensen hier over.
Jouw verhaal delen? >>
- - -
Het slachtofferregister van Oorlogsgravenstichting
(link opent in nieuw venster)
- - -
Digitaal Joods Monument
(link opent in nieuw venster)
- - -