Toen ik jaren geleden hoorde dat er een struikelsteen geplaatst zou worden voor Linkensweg 15 in Oss was ik zeer verbaasd. Ik had er geen weet van dat er in de oorlog een joodse vrouw heeft gewoond en dat zij is omgekomen in Auschwitz. Omdat geschiedenis mij altijd interesseert ben ik op zoek gegaan naar de achtergrond van deze familie. 

Ik wil graag het verhaal van Max Monas vertellen, onze vader.
Hij was vrij vroeg in de oorlog opgepakt, omdat hij in De Parool verzetsgroep zat.
Hij is van het Oranje Hotel, via Westerbork naar Bergen Belsen vervoerd en als laatste Buchenwald, waar hij meer dood dan levend uitkwam.

Ik heb de tweede wereldoorlog als kind meegemaakt. Veel herinneringen heb ik er niet aan, want ik was nog jong. Daarna spraken mijn ouders niet veel over de oorlog en al helemaal niet over de vervolging van Joden en anderen, maar ik heb altijd veel belangstelling gehad voor geschiedenis en heb altijd veel gelezen. Zodoende heb ik ook veel gelezen over het lot van de Joden.

Dit is Magdalena Dora Blau, geboren op 4 december 1939 te Rotterdam. Op 11 augustus 1942 is ze vermoord in gaskamer ll in Birkenau. Ik kan me niet voorstellen dat er mensen in staat waren om dit meisje naar die gaskamer af te voeren, te vergassen en daarna te cremeren.

Bij het begin van de oorlog woonde Roosje Drilsma met haar ouders en 9 jaar jongere broertje op de Gedempte Gracht 95 in Zaandam. Een levendige winkelstraat in het centrum van Zaandam. Haar ouders hadden een winkel in huishoudelijke artikelen en schrijfwaren. Naarmate de oorlog vorderde werden de Joden langzaam door de Duitser gescheiden van de rest van de bevolking.

Wij hebben als familie Frank voor twee namen gedoneerd, namelijk van mijn beide overgrootopa’s: Frank en Salomons.

Door stamboomonderzoek kwam ik er achter dat de heeroom van mijn opa Merks, ‘pater Justus Merks’, ‘Settela Anna Maria Steinbach’ met zeer grote waarschijnlijkheid heeft gedoopt en lange tijd onder zijn hoede heeft gehad. 

Rachel (Chelly) Ketellapper
Ik  woonde met mijn ouders, zusters en broers, in Amsterdam in de Swammerdamstraat op nummer 41. Mijn vader, Gerrit Swagerman, had een verhuisbedrijf aan huis.
De Swammerdambuurt werd in mijn jeugdjaren lang ingeklemd tussen de, aan de ene zijde, een lange keienweg waar eens spoorrail tracés lagen van het in 1939 gesloopte Weesperpoortstation wat vele jaren later de Wibautstraat zou worden en aan de andere kant de aan de Amstel grenzende Weesperzijde. De enigszins geïsoleerde buurt had daardoor dan ook een wat dorpsachtig karakter, waar behalve wat burenruzietjes en kleine familievetes, nooit iets bijzonder gebeurde.

Nog niet zo lang geleden ontdekte ik dat ik ben geboren en opgegroeid in een huis waar een Joods gezin had gewoond. Van mijn ouders had ik al wel eens gehoord dat zij in de oorlogsjaren in de Maasstraat waren komen wonen maar ik had er nooit eerder over nagedacht wie er dan wel gewoond zou hebben.
Het bleek het gezin van Meijer Pezaro te zijn. Meijer  was in 1943 41 jaar, zijn vrouw Elsina Gans 42 jaar en hun dochters Annie, Judith en Suze waren resp. 13, 8 en 6 jaar oud.
Het gezin is vermoedelijk tijdens de Razzia in Amsterdam Zuid van 20 mei 1943 uit huis weggevoerd naar kamp Westerbork

Mijn moeder heeft dezelfde naam als haar buurmeisje Rosalie Levit. Zij heeft die naam ook geadopteerd. Ik heb de overige namen van de buren geadopteerd. Zolang je naam wordt genoemd ben je niet vergeten.

Het is 75 jaar geleden dat concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd door de Russen.
Mijn ooms, Jacob (Jaap) van der Woude 25 jaar en Michiel van der Woude 27 jaar, broers van mijn moeder, die ik nooit gekend heb, zijn in 1942 vermoord in Auschwitz.
Mijn oma Frouktje van der Woude - Klein, heb ik ook nooit gekend, zij is op 62 jarige leeftijd vermoord in Sobibor nadat zij uit huis was gehaald door de NSB en de Nederlandse politie!

Albert Luss woonde tot 1942 op het adres waar ik tien jaar later geboren ben.
Ik heb nooit van zijn bestaan geweten.
Mijn ouders zijn vlak na de oorlog op dit adres komen wonen.
Ik wil Albert Luss in gedachten houden.

Ik (26 jaar, woonachtig in Amsterdam) ben van jongs af aan al geïnteresseerd geweest in de de Tweede Wereldoorlog, de Holocaust en later ook meer specifiek de rol die fotografie daarbij gespeeld heeft. Het gevoel hebbende de meeste foto's omtrent de holocaust te herkennen, zag ik laatst een foto die ik nog nooit had gezien.

Mijn broertje Leo
De eerste levensjaren van Leo werden gekenmerkt door een wereld die moeite had hem te accepteren. Vooral zijn moeder, onze moeder moet ik, zijn drie jaar oudere broer Maurice zeggen, zou, vanaf de geboorte van Leo, hem als een onwelkome aanvulling van het gezin beschouwen. Waarschijnlijk was een tweede kind niet zo gewenst op dat moment, al zag een paar jaar later ons zusje Mariette het levenslicht en werd een vierde kind, Gustav, in 1939 geboren, ter adoptie afgegeven. Dat ik nog een broertje bleek te hebben, daar kwam ik pas jaren later na de oorlog achter.

Wij adopteerden de naam van Sonja Kitty Cohen, geboren in de plaats waar wij als gezin onbezorgd groot mochten en mogen worden. Maar waar een klein meisje op driejarige leeftijd werd weggevoerd omdat er mensen waren die vonden dat zij niet groot mocht worden.

Ik adopteerde Debora Sweijd. Zij werd op 23 april 1886 in Amsterdam geboren en op 28 januari 1944 in Auschwitz vermoord.
Ook mijn moeder heette Debora Sweijd. De familie was klein en de Sweijds waren allemaal familie van elkaar. Slechts enkelen overleefden de moordmachine van de nazi’s.

Ik heb de naam van mijn tante Suze Goldsmid geadopteerd. Alweer een poosje geleden, maar kom nu pas toe aan mijn verhaal.Mijn moeder is als enige van haar familie levend uit de oorlog gekomen. Ze verloor 4 zussen en 1 broer, hun aanhang (waaronder 2 kleine kinderen) en haar pleegouders.

Wij - kinderen van Joop Dölle (†) - hebben de naam van zijn vriendje Maup de Vries geadopteerd. Mijn vader schreef op 4 mei 2016: “Altijd op 4 mei denk ik in het bijzonder terug aan mijn Joodse vriendje Maupie de Vries. Wij woonden vlak bij elkaar in Winschoten. Samen voetbalden we op straat en speelden Monopoly bij hem thuis. Maar toen werd de rust wreed verstoord en begon de vervolging van de Joden. 

Alfred van der Zijl, hun man en vader, heeft de oorlog overleefd en is in 1998 overleden. Eigenlijk had ik hem kunnen ontmoeten en met hem kunnen spreken over zijn kampmakker Siegfried, mijn oom die ik nooit heb gekend, behalve op foto's. Maar vóór 1998 wist ik nog niets van Alfreds bestaan. Pas nadat ik in de papieren van mijn in 1999 overleden moeder een Nederlandse brief uit 1945 ontdekte, ben ik verder gaan zoeken.

Gisteren heb ik de naam van Ammon Witteboon geadopteerd.

Uit een nalatenschap kwam ik in het bezit van een poëziealbum uit 1896 van zijn zus Rosette Witteboon
Ik ging op zoek naar de geschiedenis van de toen 12 jarige Rosette.

Mijn partner Thijs Timmermans en ik Jan van Breda hebben vandaag een naam geadopteerd. Amalia Auerbach. Niet zozeer omdat ik haar of ook maar iemand van haar familie kende, en ook niet omdat onze families gehavend zijn door de Holocaust, maar om het volgende.

Drie lieve meisjes Betsy, Rosa en Clara Labzowski. Ze woonden op de Oude Haven in Zierikzee. Hun ouders hadden daar een chique kledingzaak. In 1942 werden ze gedeporteerd. Hun moeder Laura Labzowski-Heuman (48 jaar) overleed op 5 maart 1943 in Sobibor, Betsy Labzowski (24 jaar) in Extern Kommando Raghun op 12 maart 1945 en Rosa Labzowski (20 Jaar) op 3 september 1943 in Auschwitz.

Ik heb een naam geadopteerd van een zekere Mw. Hildegard Keijser geboren op 27-11-1911 te Alfeld, vermoord op 30 jarige leeftijd op 30-09-1942 in Auschwitz.
Ik heb bewust voor iemand gekozen afkomstig uit mijn geboortestad Alfeld (Leine) in Duitsland.

Ik ben vanaf mijn jeugd al geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog, met name in de Holocaust.
Via Facebook kwam ik uit op de website van het Holocaust Namenmonument, en na rondgekeken te hebben op de site heb ik de naam Samuel van Amerongen geadopteerd. Hij is slechts 11 jaar geworden en in 1942 in Auschwitz vermoord.

Ons verhaal begint voor mij bij mijn oma, zeker 25 jaar terug. Zij vertelde altijd dat namen van familie genoemd werden in de Hollandse Schouwburg en dat een oom van haar in Westerbork was geweest. Nu wilde haar achterkleinzoon naar Westerbork in de zomer van 2018. Hier hoorde hij over het lezen van de 102.000 namen. Hij gaf direct aan dit te willen doen en de naam van “onze” oom te willen voorlezen.

De namen, die ik heb geadopteerd op het Namenmonument, zijn van twee al wat oudere nichten van mijn moeder (14 en 17 jaar ouder dan zij), die ik me zelf niet herinner van voor de oorlog, maar die veel later, na de oorlog ‘op mijn pad kwamen’.
Over de oudste van deze twee tantes, Betty, is een boek verschenen, geschreven door de heer A.C. Rümke: “Rebekka Aleida Biegel, een vrouw in de Psychologie”.

Ik heb vandaag het echtpaar Simon en Jet Creveld geadopteerd . Zij woonden tijdens de oorlog in Utrecht en waren onze buren. Toen ze een oproep kregen om zich te melden, hebben mijn ouders hen geholpen met het vinden van een onderduikadres en hen tijdens die onderduik zo veel mogelijk ondersteund.

Op Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust heb ik de namen van Max Leviticus en Sara Leviticus-ten Bosch geadopteerd. 
Zij zijn de ouders van Louis Leviticus die de Holocaust heeft overleefd. 
In mijn boek Ondergronds in de Tweede Wereldoorlog gaan de eerste twee hoofdstukken over het ambtenarenverzet.
Met dit zogenaamde Stille Verzet zijn in het hele land honderden Joodse mensen gered, onder wie de 11-jarige Louis Leviticus.

Halverwege de jaren '50 verhuisden mijn ouders vanuit de Zaanstreek naar het Beukenplein in de Oosterparkbuurt in Amsterdam. Ik was toen 3 jaar oud. Tot in de jaren '70 heb ik daar gewoond, op nummer 26. Dit is de buurt waar ik opgegroeid ben, en die ik dacht goed te kennen. Tot ik een paar jaar geleden op 4 mei op het Kastanjeplein kwam, waar met Namen en Nummers een herdenkingsritueel plaatsvond.

Ik heb vandaag mijn overgrootmoeder, Doortje Furth-Van Vriesland geadopteerd. Ik heb mijn eerste levensjaren doorgebracht, met ouders, in het huis van mijn grootouders waarin zich een kast bevond met een dubbele wand. Als klein jongetje vond ik dit spannend alsook de verhalen die mijn opa vertelde. Dit was echter een gecensureerde versie. 

Wij herdenken Isaäc van Kreveld, omdat wij ons verbonden voelen met hem, hoewel we hem nooit hebben gekend en niet weten hoe hij er uitzag.
Onze ouders zijn in juli 1944 op het laatste adres van adres van Isaäc, Sint Antoniesbreestraat 52’, gaan wonen en hebben daar een groot en gelukkig gezin gesticht.

Ik ben Ron de Haas en heb onze groot- en overgroot vader verloren, zij zijn vermoord in Auschwitz. Het verdriet en ontregeling is generaties verder nog steeds voelbaar in onze familie. Ik heb hun namen geadopteerd, respectievelijk; Alfried de Haas 13-03-1913 en Hijman de Haas 15-08-1882.

Louis werd in hetzelfde jaar geboren als ik 1939.
Toen Louis in 1942 vermoord werd, werden mijn moeder, mijn twee broers en ik in een concentratiekamp in Nederlands Indië opgesloten.

Zojuist heb ik - na een eerdere steen voor Vogeltje Barmhartigheid (1876-1944) - nog een steen aan het Namenmonument toegevoegd en wel voor Betty Schellevis (1941-1944).
Betty was het dochtertje van Rebecca Canes (1916-1944) en Maurits Schellevis (1915-2004).
Rebecca Canes was de dochter van Betje Barmhartigheid en Mozes Canes en het oudste kleinkind van Vogeltje Barmhartigheid.

Ik heb geadopteerd Martijn Meijer ("Martin") Witteboon (* Amsterdam, 19 december 1902), zijn echtgenote Rena Estella ("Ré") Cohen (*Beverwijk, 16 oktober 1908), hun zoontje Philip Salomon ("Fiep" of "Fiepie", * Utrecht 26 september 1937) en hun (schoon)moeder Froukje Cohen-Hagens (* Het Bildt, 21 februari 1874). Zij woonden in 1942 in de Obrechtstraat in Utrecht en waren de overburen van mijn moeder Miep Wiss-Filippo, die daar als kind met haar ouders en oudere zuster een paar deuren verderop in de straat woonden.

ik heb ervoor gekozen om de naam te adopteren van Gerrit Werkendam, het jongste broertje van mijn moeder. Mijn moeder is gespaard omdat ze gemengd huwelijk had. Ik ben na de oorlog naar hem vernoemd. 

In de afgelopen 5 jaar heb ik, Esther Smit – Denneboom de namen van drie naaste familieleden geadopteerd, namelijk die van Karel Denneboom, mijn overgrootopa, Esther De Leeuwe-Denneboom, mijn oudtante en haar man Mozes de Leeuwe.

Ik heb vandaag voor het Holocaust Monument de naam van Adolf Alexander van Gelder geadopteerd. Hij werd geboren op 12 november 1934 en op 23 november 1942 in Auschwitz vermoord. Hij was het vriendje van mijn broer Henk.
In 2014 adopteerde ik de namen van Adri en Mary Braaf. Zij woonden tegenover ons in Groningen.
Lees het verhaal over het lot dat een aantal van onze Joodse medeburgers in Groningen is overkomen. Het heeft tot op heden diepe sporen in onze familie achter gelaten.

Onze kleinzoon Aron is 16 jaar geworden. Ik adopteerde de naam van zijn naamgenoot Aron Bierman. Hij werd slechts 15 jaar en kreeg door zijn afkomst niet de kans om 16 jaar te worden.

Ik vond het leuk om u te laten weten dat er in het kader van de crowdfunding die ik ben begonnen in mijn woonplaats, om de namen van alle 74 slachtoffers uit mijn woonplaats te kunnen adopteren, op dinsdag 9 juli 2019 een markt heeft plaatsgevonden op de basisschool van mijn kinderen. De markt was naar aanleiding van een praatje dat ik in groep 6 heb gehouden over mijn crowdfunding en werd aangevuld door het verhaal van een kennis van mij die heeft verteld over zijn onderduikperiode als joods kind.