Bezoek raadsleden Westerkwartier aan het Nationaal Holocaust Namenmonument

Op 20 september 2024 bezocht een delegatie van raadsleden van de gemeente Westerkwartier het Namenmonument. Natasja Bennink, raadslid van Groen Links in de gemeenteraad van Westerkwartier vertelt over de aanleiding van het bezoek.

Het bezoek vond plaats in verband met de adoptie door de gemeente Westerkwartier van de 83 namen van Holocaustslachtoffers uit de gemeente.

Enige tijd geleden kreeg ik een opdracht van de gemeente Harderwijk om twaalf beelden te maken. Een van de beelden moest gaan over een Joodse inwoner. Ezechiël de Lange. Hij is vermoord in Sobibor op 14 mei 1943. In het verlengde van die opdracht heb ik zijn naam geadopteerd. En zo is het aan het rollen gegaan om binnen de gemeente Westerkwartier de namen te adopteren van vermoorde Joodse inwoners.

Het beeld dat Natasja Bennink heeft gemaakt van Ezechiël de Lange, wiens naam ze adopteerde

Ik heb aan het College van Burgemeester en Wethouders voorgesteld om alle 83 namen van de vermoorde Joodse inwoners van Westerkwartier te adopteren. Het gaat om Leek, Zuidhorn, Aduard, Grijpskerk, Niezijl en Visvliet. Dorpen met voormalige Joodse gemeenschappen. Daarop werd positief gereageerd. We hebben de namen kunnen achterhalen via de Historische Kring en het ‘Joodse Schooltje’ (voormalige Sjoel) in Leek. Dit is nu een herdenkingsplek met aandacht voor de (lokale) Joodse geschiedenis.’ 

Klaas-Wybo van der Hoek, raadslid GroenLinks: ‘Het is goed dat onze gemeente Westerkwartier de namen van haar inwoners op het Namenmonument heeft geadopteerd. Indrukwekkend om ze te zien. En met hun verhalen eigenlijk ook huiveringwekkend. Ontroerend en eervol was ook de begeleiding van het bestuur van het Auschwitz Comité. Het “Nooit weer” krijgt nog een diepere betekenis en hopelijk ook voor Westerkwartier blijvend.’ 

Het bezoek aan het Namenmonument was bedoeld voor de eigen bewustwording, kennis en betrokkenheid. En op basis daarvan deze breed uit te kunnen dragen in de gemeente. Tijdens het bezoek werden we rondgeleid door Jacques Grishaver, voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité en initiatiefnemer van het Nationaal Holocaust Namenmonument, samen met zijn vrouw Loes Grishaver en bestuurslid Linda Clewits. De rondleiding vond onder andere plaats bij het Namenmonument aan de Weesperstraat. Hier werd verteld over de totstandkoming van het monument en de gedachte achter het monument, dat dient als blijvende herinnering om de huidige en toekomstige generaties te herinneren aan de afschuwelijke gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden. Vervolgens hebben we een bezoek gebracht aan het Nationaal Holocaustmuseum en de Hollandsche Schouwburg.

Arina Havinga, raadslid ChristenUnie: ‘Tijdens het werkbezoek brachten wij ook een bezoek aan het nieuwe Holocaustmuseum. Ik was onder de indruk van de presentatie en de vormgeving van het museum: in verschillende lagen wordt het verschrikkelijke verhaal verteld van de Holocaust en is hierdoor voor iedereen toegankelijk.’

We doen al het een en ander voor jongeren. Zo kunnen scholen van het basisonderwijs aanspraak maken op een financiële ondersteuning om kamp Westerbork, voor een educatieve rondleiding, te bezoeken. Er wordt hier veel gebruik van gemaakt. Los van het feit dat scholen dit al zelf deden. Een volgende stap zou kunnen zijn om met scholen van het middelbaar onderwijs het Namenmonument te bezoeken. 

In een eerder stadium hebben we door de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek laten doen naar Joods vastgoed. Naar aanleiding van het onderzoek hebben we actieve (actief) voorlichting gegeven aan de raadsleden. Het onderzoek is voor iedereen openbaar.

We hebben geen Joodse gemeenschap meer. Des te meer belangrijk om de herinnering levend te houden. In Aduard is bijvoorbeeld een brug vernoemd naar voormalig huisarts en Holocaustoverlevende Elie Aron Cohen.  

Tot slot vat Annelie Bonnet, raadslid van de D66 het bezoek samen: ‘Ik vond het erg bijzonder en waardevol om op deze manier in Amsterdam stil te kunnen staan bij de geschiedenis en het vreselijke lot van Joden die ooit in onze gemeente woonden.’