In het kader van het thema Tweede Wereldoorlog bezochten studenten van de Noordwest Ziekenhuisgroep, vestiging Den Helder op 19 en 26 juni 2025 het Nationaal Holocaustmuseum en het Holocaust Namenmonument in Amsterdam. Het doel van deze lessen was het ontwikkelen van inzicht in de impact van de Holocaust, de mechanismen van uitsluiting en vervolging, de rol van propaganda en de gevolgen van zwijgen in tijden van moreel verval. Voorafgaand aan, tijdens en na het bezoek werd actief aandacht besteed aan de emoties die dit oproept — zowel individueel als in groepsgesprekken.

19 juni – Bezoek VIP23

Op deze dag stond een intensief educatief programma centraal. De studenten kregen een rondleiding bij het Holocaust Namenmonument, verzorgd door Walter van Rossum en Dagmar van Gils van het Auschwitz Comité. Tijdens deze sessie werd kennis gedeeld over de 102.000 Nederlandse Joden, Roma en Sinti die tijdens de oorlog zijn vermoord. 

Een bijzonder onderdeel van de dag was het gesprek met Esther, geboren in 1942 in Amsterdam. Via onderduikadressen en Westerbork kwam zij uiteindelijk terecht in Theresienstadt, waar zij samen met haar familie als kind werd bevrijd. Haar levensverhaal maakte diepe indruk.

Ook werd het Nationaal Holocaustmuseum bezocht. Onder begeleiding van museumdocenten kregen de studenten inzicht in de tragische geschiedenis van de gebouwen waarin het museum is gevestigd. Zo leerden zij over de crèche naast het museum, waarvandaan honderden kinderen — met gevaar voor eigen leven — werden weggesmokkeld naar veiligheid. Verhalen als dat van Berend Barenholtz, die als onderduikende jongen werd neergeschoten en in hetzelfde doorboorde overhemd de oorlog overleefde, brachten het verleden pijnlijk dichtbij. Ook het verhaal van Sieg Maandag, die op zevenjarige leeftijd de gruwelen van Bergen-Belsen meemaakte en later via een foto in Time Magazine werd herenigd met zijn moeder, raakte ons diep.

26 juni – Bezoek VIP24

De tweede groep volgde een vergelijkbaar programma. Na het bezoek aan het Holocaust Namenmonument gingen de studenten te voet naar het Wertheimpark, waar opnieuw Walter van Rossum vertelde over de jaarlijkse herdenking van de bevrijding van Auschwitz op 26 januari.

Ook deze groep volgde het educatief programma in het Nationaal Holocaustmuseum. De verhalen en beelden, de geschiedenis van het gebouw en de hoopgevende voorbeelden van verzet en overleving gaven stof tot nadenken. Het verhaal van Bertold Barenholtz kwam opnieuw aan bod, evenals dat van Sieg Maandag.

Aansluitend werd de Hollandse Schouwburg bezocht — de plek waar de deportatie van duizenden Joden uit Amsterdam begon. Hier werden we geconfronteerd met de werkelijkheid van een systeem dat systematisch mensen uitsloot, deporteerde en vermoordde.

Reflectie

Deze bezoeken maakten diepe indruk op studenten en begeleiders. Door verhalen van overlevenden, historische context en persoonlijk contact werd het verleden tastbaar en actueel. We spraken met elkaar over onrecht, empathie, menselijkheid — en over wat het betekent om verantwoordelijkheid te nemen in tijden van maatschappelijke druk. De parallellen met het heden zijn onmiskenbaar.

David Lindenaar
Docent burgerschap, maatschappijleer, maatschappijkunde, Nederlands en LOB

Foto's: David Lindenaar.